Ajami

Xem phim Ajami - Ajami 2009

Trong phim Ajami sự hợp tác giữa các vùng lân cận của Israel, người Do Thái và người Ả Rập chạm vai trên cùng những con đường yên tĩnh, rậm lá, không hay biết gì cho đến khi có ai đó rút dao ra.Bộ phim, sản phẩm của Israel thứ ba được đề cử tại giải Oscar trong nhiều năm, đưa ra cái nhìn hiếm hoi về tộc người thiểu số Ả Rập của đất nước này, một phần năm dân số thường bị lu mờ bởi cuộc xung đột Trung Đông rộng lớn hơn.Yaron Shani (37 tuổi), đồng đạo diễn người Israel của bộ phim, cho biết: “Hầu hết người Israel không biết chuyện gì đang diễn ra ở những nơi như Ajami. Hầu hết sự chú ý của họ lại bị hút vào cuộc xung đột lớn với những người Palestine sống bên ngoài Israel.”Bộ phim, được đặt tên theo khu vực cận Jaffa phía nam Tel Aviv nơi bộ phim diễn ra, theo chân những nhân vật riêng biệt bị thị tộc, tôn giáo và sắc tộc chia rẽ dữ dội khi họ vật lộn nhau một cách oan nghiệt trong thế giới ngầm đầy tội ác của Ajami.Shani cho biết: “Nó sẽ cho bạn thấy sự khác biệt sâu sắc đến thế nào và thực tế này bị phân biệt ra sao. Và khi bạn sống trong thực tại này, chẳng ngạc nhiên gì khi thi thoảng bạn lại thấy một sự bột phát bạo lực kinh hoàng.Nhân vật chính của phim, Omar, một thiếu niên người Ả Rập Israel bán thuốc dạo để cố trả mối cừu thù với gia đình người Ả Rập du cư sau khi họ cố giết cậu.Và Malek, một thiếu niên 16 tuổi người Palestine từ Bờ Tây đã lẻn vào Israel bất hợp pháp để kiếm tiền trả cho ca phẫu thuật cứu sống mẹ cậu đang nằm trong một bệnh viện ở Israel.Cơ hội đưa chúng vào một cuộc xung đột với Dando, một cảnh sát Israel bí mật khi đang tìm kiếm người anh trai mất tích của mình, với chiều hướng bi thảm của các sự kiện do Nasri, em trai của Omar, thuật lại.Ở đây những động cơ xung đột Trung Đông, không phải từ sự tranh chấp lãnh thổ lâu đời, mà bởi cách dạy dỗ đề cao bộ tộc của mình dễ lan truyền bằng cách làm sôi lên mối hồ nghi và nhu cầu bảo vệ biên giới – dân tộc, tôn giáo và gia đình – với bất kì giá nào.Shani và đồng đạo diễn người Ả Rập Scandar Copti (34 tuổi) của ông, tuyển người dân địa phương thay vì tuyển các diễn viên chuyên nghiệp cho tất cả các vai diễn và đưa họ phần kịch bản không chặt chẽ thay vì những bản chính.Shani cho biết: “Họ được tự do là chính mình. Các khung hình hoàn toàn không gò bó.”Trong một cảnh Dando và những cảnh sát mật khác đi vây bắt một tên buôn bán ma túy và bị bất ngờ khi vài người bạn của hắn nhào ra bảo vệ hắn. Shani cho biết nhân viên đoàn đã phải bước vào dẹp cuộc ẩu đả khi mọi thứ đã mất kiểm soát.Eran Naim (39 tuổi), người được chọn vào vài Dando sau khi làm cảnh sát Israel 16 năm qua, cho biết: “Tôi thấy giống như tôi đang làm nhiệm vụ vậy… Tôi không hề diễn gì cả.”Ajami là bộ phim Israel thứ ba liên tiếp được đề cử giải Oscar Phim nước ngoài xuất sắc nhất sau phim Beaufort (2007) và bộ phim hoạt hình Waltz With Bashir (2008), cả hai bộ phim chiến tranh đề cập đến thời kì chiếm đóng miền Nam Libang đầy đau khổ 1982 – 2000 của Israel.Ba bộ phim là một phần trong chuỗi thành công trên trường quốc tế của điện ảnh Israel, gồm có bộ phim được giới phê bình ngợi ca The Band’s Visit (2007) và Lebanon (2009) – phim nhận giải thưởng cao nhất tại Liên hoan phim Venice.Eitan Green, một đạo diễn và giáo sư về phim ảnh tại Đại học Tel Aviv, người liên kết sự dâng lên trong bộ phận với sự gia tăng tiền trợ cấp của chính phủ cho phim ảnh 10 năm qua, cho biết: “Hiện tượng điện ảnh Israel diễn ra khắp nơi.”“Dù cảm nhận hiện nay của Israel về thế giới không mấy thiện cảm nhưng bạn vẫn có thể thực hiện hầu hết các loại phim ở đây được.” – Ông nói, gồm cả những tác phẩm quan trọng sâu sắc của quốc gia Do Thái và những chính sách của nó.Trớ trêu thay, trong khi Ajami thu được thành công ở Israel thì cuộc sống thực của nhiều người dân Ả Rập tại Ajami lại chịu ít kinh hoàng hơn so với phim.Samir Awad, một chủ cửa hàng đồ ngũ kim sống trên con đường có trong một cảnh phim, cho biết: “Nó chỉ thể hiện một mặt của vấn đề thôi. Không phải tất cả chúng tôi đều là kẻ cướp. Chúng tôi còn có bác sĩ, luật sư và ngay cả thẩm phán mà.”Tuy nghiên, nhiều cư dân tố cáo cảnh sát Israel giải quyết sự việc độc đoán và phân biệt chủng tộc, và tháng trước hai anh em nhà Copti đã bị bắt giữ sau khi có bất hòa với cảnh sát.1,5 triệu công dân Ả Rập của Israel ngày nay, các hậu duệ người Palestine vẫn ở lại đất nước Do Thái này sau cuộc chiến Trung Đông năm 1948 kéo theo sự hình thành khu vực này, chiến 20% dân số.Nhưng theo số liệu của chính phủ thì họ lại chiếm đến 60% số nạn nhân bị giết vào năm 2009.Và một cuộc nghiên cứu do Nghị viện Israel tiến hành cho thấy người Ả Rập chiến 41% số nghi phạm giết người và 36% số nghi phạm tấn công cướp tài sản, phản ánh cho sự đói nghèo và thất bại tràn lan trong cộng đồng của họ.Shahir Kabaha (25 tuổi), người đóng vai chính, Omar, đã sống ở khu vực này cả đời mình, cho biết bộ phim truyền tải tình chất mỏng manh của sự bình tĩnh tương đối trong các khu vực lân cận hỗn hợp của Israel.Anh cho biết: “Mọi người ở đây sống một cuộc sống bình thường, nhưng vào bất kì thời điểm nào khi một việc gì đó xảy ra đều có thể làm thay đổi mọi thứ.”“Tôi đã từng thấy các loại vũ khí được rút ra trước mặt mình. Tôi đã từng tận mắt thấy các loại ma túy và tôi đã từng tận mắt chứng kiến mọi người chết đi, những con người không có gì để làm với bất kì điều gì nữa.”

• Ajami